Veel blije gezichten van jeugdruiters de afgelopen weken en gisteren bij de senioren. Alle maneges in onze regio hebben hun eerste lessen met inachtneming van de betreffende coronamaatregelen er inmiddels op zitten. Het is gelukkig behoorlijk weer, alle ruiters en amazones houden zich netjes aan de regels, de paarden gedragen zich en iedereen geniet weer met volle teugen van de paardensport die ze 7-8 weken gemist hebben…… Behalve ruiters die rijden bij maneges voor gehandicapte ruiters. En juist voor die ruiters is de paardrijles vaak therapie en is het moeilijk te begrijpen waarom ze niet mogen paardrijden.

Complexe situatie

In onze regio zijn naast reguliere manegebedrijven en pensionstallen ook negen hippische bedrijven waar gehandicapten kunnen rijden. En die gehandicapte ruiters vallen in veel situaties ook met de versoepelde maatregelen buiten de boot. Bijvoorbeeld de cliënten van Manege De Hoekse Gang in Bergambacht, een zorgboerderij voor mensen met een verstandelijke beperking.  Daarnaast is deze locatie ook een manege voor particulieren die er hun paard stallen of lessen willen volgen, een zogenaamd participatiebedrijf waarbij in een normale situatie mensen met een (meervoudige) verstandelijke beperking met paarden omgaan, absoluut een hoogtepunt voor deze cliënten. De manege staat samen met een woonlocatie op het terrein van de Gemiva SVG groep. Voor cliënten die op het terrein wonen is het nog niet mogelijk om bezoek te ontvangen. Mede daardoor is de locatie ook niet toegankelijk voor de ongeveer 120 mensen die op de manege rijden (met en zonder beperking).  Ook voor de cliënten die op het terrein wonen is er nog weinig mogelijk. Daarbij speelt mee, dat lessen buiten gegeven moeten worden en de manege beschikt alleen over een binnenbaan en een omheinde paddock van 15×15 meter, niet geschikt dus. Dikke pech dus voor cliënten van Manege De Hoekse Gang. En zuur, als je beseft dat de beheerder van de manege Legustha Andriessen is, een van de drie initiatiefnemers van het Nationaal Applaus voor de Zorg. Ze zet met succes de ene na de andere actie op voor mensen die het zwaar hebben tijdens deze coronacrisis, maar zit zelf op de manege behoorlijk met de handen in het haar. Ondertussen zorgt ze met haar collega Mayra Gorter dat alle paarden en pony’s hun beweging en verzorging krijgen. Gelukkig kunnen de dieren sinds begin van deze maand in de wei, dat maakt het voor de dieren in ieder geval beter, voor de lesklanten helaas nog niet.

Verschillende oplossingen nodig

Ook voor andere bedrijven, die niet zoals de Hoekse Gang op het terrein van een zorginstelling staan, is het nog zoeken naar oplossingen. Net als bij de Hoekse Gang rijden bij Rijvereniging De Hazelaar zowel valide ruiters als ruiters met een beperking. Voor de mindervalide ruiters is buitenrijden nu nog geen haalbare situatie. Niet alleen vanwege de veiligheid, omdat het niet wenselijk dat een paard schrikt en wegrent, maar ook omdat de ruiters of met een tillift of via een platform op het paard gezet worden of begeleiding nodig hebben van meerdere begeleiders tijdens de les. De ruiters met een beperking bij De Hazelaar zijn grofweg onder te verdelen in twee groepen. Een groep ruiters die, zodra ze te paard zitten, zelf voldoende balans hebben om te blijven zitten. Dus met hulp bij het opstijgen en een begeleider die het paard bij het hoofdstel vasthoudt om ongelukken te voorkomen, kan deze groep in de toekomst paardrijden zonder dat er veel sprake is van contact. De begeleider zou eventueel ook nog iemand kunnen zijn uit het eigen gezin.

Bij de andere groep, dat zijn cliënten die onvoldoende zitbalans hebben om zelfstandig op het paard te zitten ligt de situatie ingewikkelder. Daar moet de gehele les iemand de ruiter vasthouden/ondersteunen en meestal loopt er ook nog iemand mee die het paard aan hoofdstel begeleidt. Dit is nog geheel niet mogelijk.

Rijvereniging De Hazelaar in Rotterdam is, ondersteund door Rotterdam Sportsupport in gesprek gegaan met de overheid, GGD en de gemeente Rotterdam. Daar zijn de specifieke problemen van de minder valide paardensport neergelegd en is gezamenlijk naar oplossingen gezocht voor beperkte begeleiding bij het rijden en het gebruik van binnen- en buitenbak. Een binnenrijbaan behoort in vele gevallen namelijk meer tot een buitenruimte (zijwanden of deuren die open zijn of kunnen dus buitenlucht, er zijn tochtstromen en de ruimte is onverwarmd) dan een binnenruimte (sporthal/sportschool). Ouders of begeleiders uit dezelfde leefeenheid kunnen in bepaalde gevallen ook de cliënt begeleiden. Er kan dus soms meer dan in eerste instantie gedacht wordt. Simpelweg omdat men er nog niet over nagedacht heeft.

Voor eerste groep mindervalide ruiters, die geen begeleiding nodig hebben tijdens de les alleen vaak iemand iemand bij het hoofdstel, wordt hard nagedacht over een oplossing. Een van de uitgangspunten die mogelijk tot een oplossing van de kwestie kan leiden is om de manege en de lessen niet te beschouwen als contactsport (zoals judo) maar eerder te zien als speciaal onderwijs en de instructeurs en begeleiders te zien als paramedici net als een fysiotherapeut of ergotherapeut. Dan kunnen er andere regels gelden.

Voor deze ruiters niet te begrijpen

De Hoekse Gang en De Hazelaar zijn net als de overige bedrijven in onze regio (Manege Moedig Voorwaarts in Leiden, De Groene Hart Ruiters in Waddinxveen, Stichting de Boldermanege in Sliedrecht en de Madurodammanege in Den Haag, Stichting No Limits in Noordwijk, Horses & Co in Bergambacht en Manege de Wildhoef in Den Haag) aangesloten bij de Federatie Paardrijden Gehandicapten. Ook vanuit de FPG wordt een lobby gevoerd om de aangesloten bedrijven te ondersteunen. Zo is er om de financiële nood te verlichten het Voerfonds opgericht, want ook al hebben deze bedrijven al sinds de lock down geen inkomsten, de paarden moeten blijven eten en verzorgd worden. Het meest schrijnend is echter dat het voor deze ruiters heel jammer is dat zij nog geen uitzicht hebben wanneer ze weer mogen gaan rijden. Voor hen is het meestal lastig te begrijpen, paardrijden is voor deze mensen hét hoogtepunt van hun week.

 

photo credits: Werken als een Paard speciaal onderwijs